Giá trị của ngọc phỉ thúy đang không ngừng gia tăng, với điển hình là trong những phiên đấu giá gần đây, các nhà sưu tầm sẵn sàng chi trả hàng triệu USD cho những sản phẩm ngọc phỉ thúy. Ngọc phỉ thúy vô cùng hiếm gặp, nhưng mức độ phổ biến của nó lại liên tục gia tăng trong những năm gần đây. Wenhao Yu, Phó Chủ tịch Mảng Trang sức của Sotheby’s châu Á, đã giải thích hiện tượng này và chia sẻ các mẹo về cách bắt đầu sưu tầm loại đá quý giá trị này.
Có một câu ngạn ngữ Trung Hoa cổ xưa: “Vàng có giá; ngọc thì vô giá.” Trong suốt lịch sử, viên đá quý xanh huyền bí này đã giữ một vị trí đặc biệt trong văn hóa Trung Quốc. Bên cạnh vẻ đẹp mà nó tỏa ra, ngọc được tin rằng mang lại may mắn và bảo vệ cho người sở hữu.
Trong nhiều thế kỷ, trang sức bằng ngọc cũng được coi là biểu tượng của sự giàu có và đặc quyền, chỉ dành riêng cho các gia đình hoàng tộc. Tình yêu dành cho ngọc sâu sắc đến mức vào thời nhà Hán, các thành viên hoàng gia được chôn cất trong những bộ giáp ngọc, được làm từ các miếng ngọc nhỏ được chế tác tỉ mỉ và khâu lại bằng chỉ vàng.
Tất nhiên, giáp ngọc không còn chỗ đứng trong xã hội hiện đại, nhưng sự say mê với trang sức bằng ngọc ngày càng mạnh mẽ hơn, thậm chí lan rộng ra ngoài châu Á và thu hút một nhóm người hâm mộ mới đến từ phương Tây. Đặc biệt, ngọc phỉ thúy – dạng ngọc quý hiếm hơn – đã thu hút sự quan tâm quốc tế ngày càng tăng, với những mức giá kỷ lục được thiết lập tại các nhà đấu giá.
Năm 2014, một chuỗi vòng cổ bằng ngọc phỉ thúy từng thuộc sở hữu của nữ thừa kế Woolworth và nhà sưu tầm trang sức nổi tiếng Barbara Hutton đã được bán với giá đáng kinh ngạc 27,4 triệu USD (khoảng 37,4 triệu SGD) tại một phiên đấu giá của Sotheby’s, thiết lập kỷ lục thế giới cho một món trang sức ngọc phỉ thúy, và đến nay vẫn chưa bị phá vỡ.
Chuỗi vòng cổ Hutton-Mdivani, hiện thuộc Bộ sưu tập Cartier, được nhà đấu giá ca ngợi là “chuỗi vòng cổ ngọc phỉ thúy tuyệt vời nhất trên thế giới”. Chuỗi vòng bao gồm 27 viên ngọc phỉ thúy khổng lồ, có màu xanh lá cây rực rỡ và trong suốt, với khóa cài được trang trí bằng đá ruby cắt cỡ chuẩn và kim cương cắt baguette, gắn trên bạch kim và vàng 18K.
Gần đây hơn, một chuỗi vòng cổ gồm 37 viên ngọc phỉ thúy đã được bán với giá 10,4 triệu USD tại phiên đấu giá Trang sức Tuyệt mỹ của Sotheby’s tổ chức vào tháng 7 năm nay.
Vậy điều gì đang thu hút sự quan tâm này? Và yếu tố nào xác định giá trị của ngọc phỉ thúy?
Hiểu về ngọc phỉ thúy
Tóm lại, ngọc phỉ thúy là dạng ngọc quý giá hơn, trong đó “ngọc” là thuật ngữ bao trùm cả ngọc phỉ thúy và một loại ngọc phổ biến hơn là ngọc bích (nephrite). Ngọc phỉ thúy khác với ngọc bích ở nhiều điểm, bao gồm nguồn gốc, thành phần hóa học, cấu trúc tinh thể, độ cứng và độ trong suốt.
“Do cấu trúc hóa học khác biệt, ngọc phỉ thúy cứng hơn và ít bị trầy xước hơn, đồng thời có thể được đánh bóng đến độ sáng bóng cao hơn, làm nổi bật độ trong suốt của nó. Về màu sắc, ngọc bích thường có màu xanh lá, trắng và đôi khi là đen, trong khi ngọc phỉ thúy có thể được tìm thấy ở nhiều sắc thái khác nhau nhờ thành phần khoáng chất phong phú, bao gồm xanh lá, tím oải hương, đỏ, trắng và xám,” Wenhao Yu, Phó Chủ tịch Mảng Trang sức của Sotheby’s châu Á, giải thích.
Mặc dù ngọc phỉ thúy có thể có nhiều màu sắc, loại quý giá nhất sở hữu sắc xanh lục bảo sống động và gần như trong suốt, được gọi là “xanh hoàng gia” (imperial green).
Độ trong suốt và màu xanh rực rỡ của ngọc phỉ thúy xanh hoàng gia là kết quả của sự hiện diện của crôm. “Crôm thường được tìm thấy trong loại ngọc phỉ thúy xanh lá tốt nhất từ phía bắc Myanmar, với độ trong suốt nổi bật và kết cấu rất mịn, được liên kết chặt chẽ, tạo ra hiệu ứng phát sáng khi ánh sáng chiếu vào,” Yu cho biết.
“Sotheby’s hợp tác với các phòng thí nghiệm ngọc học danh tiếng trên thế giới như Tổ chức Nghiên cứu Đá quý Thụy Sĩ (SSEF) và Phòng thí nghiệm Gubelin để phân loại ngọc phỉ thúy xanh hoàng gia cao cấp,” Yu chia sẻ. “Việc phân loại xanh hoàng gia giúp thị trường định vị ngọc phỉ thúy chất lượng cao trong sự hiểu biết tương tự như các loại đá quý ‘huyết bồ câu’ (pigeon blood) ở ruby, ‘xanh hoàng gia’ (royal blue) ở sapphire và kim cương ‘Type IIa’.”
Giống như các loại đá quý này, ngọc phỉ thúy chất lượng cao vô cùng hiếm trong tự nhiên, góp phần đẩy giá của nó lên cao. “Ngoài ra, nguồn cung trên thị trường đấu giá rất khan hiếm, vì vậy khi những món ngọc phỉ thúy xuất sắc xuất hiện, giá bán ra rất cao,” Yu nói thêm. “Bạn đơn giản không thể biết khi nào một món ngọc phỉ thúy chất lượng cao tiếp theo sẽ xuất hiện.”
“Bạn đơn giản không thể biết khi nào một món ngọc phỉ thúy chất lượng cao tiếp theo sẽ xuất hiện.” – Wenhao Yu
Một góc nhìn mới mẻ hơn về ngọc phỉ thúy
Là một loại đá quý mang tính lịch sử, thiết kế trang sức ngọc phỉ thúy trong quá khứ khá truyền thống, thường kết hợp với nhiều vàng. Nhưng ngày nay, các thiết kế đã có sự đổi mới để phù hợp với thị hiếu hiện đại hơn.
Những thiết kế táo bạo cũng xuất hiện khi các nhà thiết kế trang sức tìm ra những cách sáng tạo để tôn vinh vẻ đẹp của viên đá.
Vào tháng 7 năm 2020, một chiếc trâm ngọc phỉ thúy độc đáo, được thiết kế hình con vẹt, đã được bán với giá 562.500 HKD (khoảng 99.066 SGD) tại một phiên đấu giá của Sotheby’s Hong Kong. Chiếc trâm được gắn một viên ngọc phỉ thúy màu xanh lục bảo, trang trí bằng các loại đá quý màu khác nhau, kim cương cắt sáng và kim cương đen.
Tương tự, một chiếc trâm ngọc phỉ thúy khác, không kém phần táo bạo, đã thu hút sự chú ý của người đấu giá và được bán với giá 200.000 HKD. Thiết kế hình bình hoa hướng dương, chiếc trâm được gắn ngọc phỉ thúy dạng cabochon trong suốt màu xanh sáng, điểm thêm các cánh hoa bằng ngọc phỉ thúy đỏ, trang trí bằng kim cương cắt hoa hồng và cắt sáng, cùng các viên ngọc lục bảo cắt tròn.
Tại cùng phiên đấu giá, một đôi bông tai ngọc phỉ thúy được trang trí bằng kim cương cắt sáng, thiết kế hình mũi tên, đã được bán với giá 43.750 HKD.
Những thiết kế như vậy đã thu hút thế hệ trẻ người mua ngọc phỉ thúy. Cung cấp cái nhìn sâu sắc về nhóm khách hàng của Sotheby’s, Yu tiết lộ: “Có một nhóm người mua trưởng thành, trung thành với chúng tôi trong nhiều năm, nhưng cũng xuất hiện một nhóm người mua trẻ hơn, với sở thích khác biệt. Thế hệ trẻ cởi mở hơn với các thiết kế hiện đại, thay vì các phong cách ngọc phỉ thúy cổ điển.”
Tỷ lệ khách hàng không phải người châu Á mua trang sức ngọc phỉ thúy cũng đã tăng đều đặn trong thập kỷ qua. “Trong ba năm qua, người mua không phải người châu Á chiếm gần 30% số lô ngọc phỉ thúy được bán tại Sotheby’s,” Yu chia sẻ.
Những điều cần lưu ý
Cũng như các loại đá quý khác, việc chọn ngọc phỉ thúy chất lượng cao có thể khá áp lực, đặc biệt nếu bạn không chắc chắn điều gì cần lưu ý.
Giống như kim cương, ngọc phỉ thúy có thể được đánh giá qua 4 yếu tố – đó là Màu sắc (Colour), Độ trong (Clarity), Cách cắt (Cut) và Kích thước (Carat). Trong số đó, màu sắc thường là yếu tố hàng đầu mà người mua cân nhắc. Hãy chú ý đến màu sắc đậm, sống động và đồng đều. Ngọc phỉ thúy quý giá nhất, không nghi ngờ gì, là loại được xếp loại xanh hoàng gia.
Ngoài 4 yếu tố trên, độ trong suốt cũng là một yếu tố then chốt trong việc phân biệt chất lượng ngọc phỉ thúy. Viên ngọc càng trong suốt thì giá trị càng cao.
Hãy ghi nhớ lời khuyên từ Yu: “Hãy luôn mua loại ngọc phỉ thúy chất lượng tốt nhất mà bạn có thể chi trả. Nghiên cứu thị trường và so sánh các tùy chọn có sẵn.”
Đối với những người mới bắt đầu sưu tập ngọc phỉ thúy, Yu cũng khuyến nghị nên bắt đầu từ những món nhỏ – thay vì chọn viên đá lớn, hãy mua những viên ngọc phỉ thúy nhỏ hơn, nhưng chất lượng cao “như một mẫu tham khảo sưu tập.”
Mặc dù một viên ngọc phỉ thúy hoàn hảo không có khuyết điểm hoặc ảnh hưởng đến độ trong có thể rất khó tìm, nhưng các khuyết điểm tự nhiên, tuy nhiên, lại làm tăng thêm vẻ đẹp của nó.
“Ngọc phỉ thúy là những tác phẩm nghệ thuật được Mẹ Thiên nhiên ban tặng, và những khuyết điểm nhất định khiến mỗi viên đá trở nên độc đáo và đẹp đẽ. Cần rất nhiều tình yêu và đam mê để trân trọng sự độc đáo và vẻ đẹp bên trong đó,” Yu tin tưởng.
“Ngọc phỉ thúy là những tác phẩm nghệ thuật được Mẹ Thiên nhiên ban tặng, và những khuyết điểm nhất định khiến mỗi viên đá trở nên độc đáo và đẹp đẽ. Cần rất nhiều tình yêu và đam mê để trân trọng sự độc đáo và vẻ đẹp bên trong đó.” – Wenhao Yu
Theo Melissa Stewart - CNALuxury